CGTN Yorumcusu Chen Tingyao, “Demir gibi sağlam” dostluktan söz edilince akla önce Çin ile Sırbistan arasındaki dostluğun geldiğini söyledi.

Geçmişte Çin ve Sırbistan’ın karşılıklı güven, karşılıklı saygı ve kazan-kazan ilkesine dayalı birçok başarılı işbirliği gerçekleştirdiğini belirten Chen Tingyao, “Tarihin yeni başlangıç noktasında söz konusu dostluk hangi yönde derinleşecek? Çin Cumhurbaşkanı Xi Jinping’in 7-8 Mayıs günlerinde Sırbistan’a yaptığı resmi ziyaret bu soruya yanıt verdi.” dedi.

Chen Tingyao, Cumhurbaşkanı Xi’nin, 8 yıl önce Sırbistan’a gerçekleştirdiği ziyaret sırasında iki ülkenin liderlerinin Çin-Sırbistan ilişkilerini kapsamlı stratejik ortaklık ilişkileri statüsüne yükseltme kararı aldığını dile getirerek, şunları kaydetti:

“Xi’nin son Sırbistan ziyareti kapsamında ise iki lider, iki ülke arasındaki kapsamlı stratejik ortaklık ilişkilerinin derinleştirilip daha yüksek seviyeye taşınacağını ve yeni dönemde Çin-Sırbistan kader birliğinin oluşturulacağını ilan etti. İki lider buna ilişkin ortak bildiriye imza attı. Söz konusu ortak bildiri doğrultusunda iki ülkenin farklı alanlarında kapsamlı ve çok yönlü planlar çizildi. Sırbistan’ın Çin ile kader birliğini oluşturacağı ilk Avrupa ülkesi olması Çin-Sırbistan ilişkilerinin stratejik, özel ve yüksek seviyeli olduğunu gösteriyor.”

Yeni dönemdeki Çin-Sırbistan kader birliğinin iyi anlaşılması için önce iki tarafın geçmişteki temaslarını gözden geçirmek gerektiğini söyleyen Chen Tingyao, açıklamasına şöyle devam etti:

“Çin’de 2008 yılında meydana gelen büyük Wenchuan depreminin hemen ardından Sırbistan en kısa sürede büyük miktarda yardım malzemesi yolladı. Pandemi döneminde Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic, yardım için ülkesine giden Çinli sağlık uzmanlarını karşılarken Çin milli bayrağını öptü. HBIS Smederevo Çelik Fabrikası, “bir çelik fabrikası bir şehri mutlu etti” diye özetlenen mucizeyi yarattı. İki yıldır hizmet veren Macaristan-Sırbistan demiryolunun Sırbistan’daki Novi Sad-Subotica kısmı halkın seyahatine büyük kolaylık sağladı. Bunlar gibi birbirinden güzel hikâyeler Çin ve Sırbistan’ın gerçek dostlar ve iyi ortaklar olduğunu ve ikili dostluğun demir gibi sağlam olduğunu kanıtlıyor.”

Chen Tingyao, şu anda Çin tarzı modernleşme inşası hızlandırılırken Sırbistan’ın da “Sırbistan 2027 Projesi” gibi kalkınma planlarını yürüttüğüne değinerek, şöyle konuştu:

“İki ülkenin yeni dönemde Çin-Sırbistan kader birliğinin oluşturulacağını ilân etmesi tam zamanında oldu. Bu, iki tarafın ‘birlikte kalkınma ve birlikte büyüme’den oluşan ortak değer kavramını ve hedeflerini yansıttı. Yeni dönemde Çin-Sırbistan kader birliğinin nasıl oluşturulacağıyla ilgili olarak Cumhurbaşkanı Xi, ikili ilişkilerin stratejik niteliğinin öne çıkarılması, ikili işbirliğinin pragmatik özelliğinde ısrar edilmesi ve ikili ilişkilerde yenilik yaratılarak, yeni işbirliği alanlarının keşfedilmesi olmak üzere üç maddelik öneride bulundu. Xi’nin söz konusu üç maddelik önerisi ‘Demir gibi sağlam’ Çin-Sırbistan dostluğunun derinleşmesine yön verdi.”

İki ülkenin gelecekteki temaslarının temelinin karşılıklı saygı ve güven olduğuna dikkati çeken Chen Tingyao, “Çin öteden beri Sırbistan’ın ulusal egemenliğine ve toprak bütünlüğüne saygı göstererek Sırbistan’ın ekonomik ve toplumsal gelişimine büyük destek verirken, Sırbistan da hep Çin’in Taiwan gibi temel sorunlarındaki haklı tutumlarını destekliyor.” dedi.

Chen Tingyao, somut işbirliğinin ise Çin-Sırbistan dostluğunun derinleşmesinin anahtarı olduğunu belirterek,  “Xi’nin son Sırbistan ziyareti sırasında iki taraf dış ticaret, taşımacılık, enerji ve altyapı tesisleri inşası gibi geleneksel alanlardaki işbirliğinin dışında yapay zekâ gibi yenilikçi alanlarda da işbirliğinde bulunmak konusunda anlaştı. Uzmanlar gelecekte Çin-Sırbistan işbirliğinin ağırlığının teknolojik ilerleme ve yeşil enerjiye kayacağı görüşünde.” şeklinde konuştu.

Çin Cumhurbaşkanı Xi Jinping’in yeni dönemde Çin-Sırbistan kader birliği inşasına destek için ilk aşamada alınacak altı tedbiri açıkladığına değinen Chen Tingyao, şu ifadeleri kullandı:

“Xi’nin açıkladığı altı tedbir şunlar: İki tarafın ortak çabalarıyla Çin-Sırbistan Serbest Ticaret Anlaşması 1 Temmuz’da resmen yürürlüğe girecek. Çin, Sırbistan’ın ev sahipliği yapacağı EXPO 2027 Fuarı’nı destekleyerek, fuara heyetler göndermenin yanı sıra, Çinli işletmelerin ilgili inşa projelerine katılmasını da teşvik edecek. Çin, Sırbistan’dan kaliteli tarım ürünlerinin ithalatını genişletecek. Çin, önümüz 3 yıl içinde Sırbistan’dan 50 genç bilim insanının Çin’de bilimsel araştırma değişimine katılmasına destek verecek. Çin, önümüzdeki 3 yıl içinde 300 Sırp genci eğitim görmek üzere Çin’e davet edecek. Çin, Sırbistan’ın Belgrad-Shanghai uçuş seferlerini başlatmasını olumlu karşılıyor ve iki ülkenin havayolu şirketlerinin Belgrad-Guangzhou uçuşlarını başlatmasını teşvik ediyor.”

Chen Tingyao, uluslararası ortamda yaşanan büyük değişikliklere karşı Çin-Sırbistan dostluğunun “demir gibi sağlam” kaldığını dile getirerek, “Çin-Sırbistan dostluğunun derinleşmesi iki ülkenin kendi modernleşme süreçlerini hızlandırmaya yardımcı olurken uluslararası adeletin savunulmasına da destek olacak. Cumhurbaşkanı Vucic Sırbistan’ın geleceğinin Çin ile sıkıca bağlı olacağını söylemişti. Demir gibi sağlam olan Çin-Sırbistan dostluğunda yeni dönemde kesinlikle yeni canlılık ortaya çıkacak.” diye konuştu.