Yazar Kumru Toktamış, HİBYA muhabirine yaptığı açıklamada, yeni kitabı için bölgede araştırmalar yaptığını söyledi.

Toktamış, 30 yıldır Türkiye dışında yaşadığını ve son 20 yıldır Avrupa’da sosyal bilimler ve kültürel çalışmalar alanında akademisyenlik yaptığını ifade ederek, "1980 sonrası Türkiye'de akademik çalışmalar yapma yolum kapanmıştı. Kazandığım sınavlar iptal ediliyordu. Bu yüzden Türkiye'den ayrılmak zorunda kaldım. Ancak 1986 ve 1994 yılları arasında İnsan Hakları İzleme Komisyonu’yla çalışmalar yaptığım için sık sık Türkiye’ye geldim” dedi.

“Ağrı İsyanı, Osmanlı tarihi için kilit bir dönem”

Kitabın yazım sürecine dair detayları paylaşan Toktamış, uzun yıllardır elinde olan anıları gün yüzüne çıkarmanın vaktinin geldiğine inandığını söyledi. Osmanlıca kaynaklara dayanan araştırmaların yanı sıra Ağrı İsyanı üzerine bilgi ve belge sahibi olan Sedat Ulugana ile çalıştığını belirten Toktamış, kitabın isminin yaşar Hanım'ın bireyselliğini vurgulaması için özellikle seçildiğini ifade etti.

Yazar Toktamış, "Yayınevi, kitabın isminin İhsan Nuri Bey'in eşi Yaşar Hanım olması gerektiğini düşündü. Ancak biz, birinin eşi olarak değil, birey olarak öne çıkmasını istedik ve şimdiki ismini kullandık" ifadelerini kullandı.

“Tarihi büyük sözlerle değil, gündelik yaşamla anlatmak istedim”

Kitabında, tarih yazıcılığına farklı bir bakış açısı kazandırmayı amaçladığını söyleyen Toktamış, “Amacım büyük kelimelerle tarihi olayları anlatmak değil, gündelik yaşamda bu olayların izlerini göstermekti. Küçük hayatların nasıl büyük olaylara yön verdiğini göstermek istedim” diye konuştu.

Kitabın ön sözünde yer alan, “Keşke bütün anıları kadınlar yazsa” cümlesinin yazım sürecine ışık tuttuğunu belirten Yazar Toktamış, şunları söyledi:

"Kitapta büyük toplumsal olayların günlük yaşama etkilerini, insanların basit gibi görünen anılarında bıraktığı derin izleri kalbe dokunacak şekilde işledik. Çünkü bazı kadınlar için savaş hiç bitmez. Unutmamak, bizim için en büyük direniştir.”

Yeni proje: Bölgedeki isyanların günlük hayata yansımaları

Toktamış, bölgedeki isyanlar ve bu isyanların günlük hayatlara etkileri üzerine yeniden bir keşif sürecinde olduğunu da açıkladı.

Yeni kitabında, çok daha geniş bir çerçevede toplumsal olayların bireylerin hayatlarındaki yansımalarını ele alacağını belirten Yazar Toktamış, anılar üzerinden ilerleyen bir yaklaşımla, yaşanan zorlukların bireysel hafızada bıraktığı derin etkileri raporlaştıracağını ifade etti.

"Unutulmuş hikâyeleri ortaya çıkarmak, toplumsal hafızamızı diri tutmanın en etkili yollarından biri. Yeni kitabımda, isyanların bireyler üzerindeki izlerini derinlemesine inceleyeceğim,” diyen Toktamış, araştırmalarını Diyarbakır’dan başlayarak bölgedeki diğer illerde sürdüreceğini kaydetti.