Avrupa Birliği’nin yeni gümrük varış öncesi güvenlik ve emniyet sistemi olan İthalat Denetim Sistemi 2 (ICS2), 3 Haziran 2024 itibarıyla deniz ve iç sular, kara ve demir yolları üzerinden AB’ye[2] eşya girişine yönelik yeni bir süreci başlatacak. Bu, güvenlik ve emniyete ilişkin veri raporlama gerekliliklerinin tüm taşıma şekillerine doğru genişletecek olan yeni sistemin uygulanmasının 3’üncü fazına veya aşamaya geçmesi anlamına geliyor. Benzer gereklilikler, hava yoluyla eşya taşımacılığı için halihazırda yürürlüğe girmişti.

Bu 3’üncü aşamayla birlikte deniz ve iç sular, kara ve demir yollarında faaliyet gösteren taşımacıların AB’ye veya AB üzerinden gönderilen eşya için bir Giriş Özet Beyanını (ENS) eksiksiz doldurarak bu eşyaya ilişkin verileri varış öncesinde sağlamaları da gerekecek. Bu yükümlülük, bu taşıma şekillerini kullanarak eşya taşıyan posta ve ekspres kuryelerin yanı sıra lojistik hizmet sağlayıcıları gibi diğer tarafları da kapsıyor. Belirli koşullarda, AB’de yerleşik olan nihai alıcıların da ENS verilerini ICS2’ye göndermeleri zorunlu olacak.

Sektörde faaliyet gösteren firmaların gecikme ve uygunsuzluk risklerinden kaçınmak için Aşama 3'e önceden hazırlanmaları önemle tavsiye ediliyor. Etkilenen işletmelerin, müşterilerinden doğru ve eksiksiz veri topladıklarından, BT sistemlerini ve operasyonel süreçlerini güncellediklerinden ve personellerine yeterli eğitim verdiklerinden emin olmaları gerekiyor. Gümrük idarelerine erişim ve bu idarelerle ileti alışverişinde bulunma kabiliyetlerini doğrulamak üzere, işletmelerin 11 Aralık 2023’ten itibaren ICS2 ile bağlantı kurmadan önce kendi kendilerine yapacakları uygunluk testini başarıyla doldurmaları gerekiyordu.

AB Üye Devletleri, talep üzerine, süre açısından sınırlı bir dağıtım dönemi dahilinde ICS2 ile kademeli olarak bağlantı kurmaları için etkilenen tüccarlara izin verecek. Üye Devletler, dağıtım dönemini 3 Haziran 2024 ila 4 Aralık 2024 (deniz ve iç sularda faaliyet gösteren taşımacılar), 4 Aralık 2024 ila 1 Nisan 2025 (deniz ve iç sularda faaliyet gösteren, ara düzeyde bilgi sunan taraflar) ve 1 Nisan 2025 ila 1 Eylül 2025 (kara ve demir yolu taşımacıları) tarih aralıklarındaki herhangi bir zamanda belirleyebilir. Zamanında hazır olmayan ve ICS2 kapsamında gerekli verileri sağlamayan tüccarların eşyası AB sınırlarında durdurulacak ve gümrük idareleri tarafından gümrükten geçmelerine izin verilmeyecek.

Uluslararası ticaretin en önemli bir aktörlerinden olan AB, dünya genelindeki eşya ticaretinin yaklaşık yüzde 14’ünü temsil ediyor. AB gümrük idareleri, güvenlik ve emniyet verilerini toplayarak riskleri daha erken tespit edebilecek ve AB ile vatandaşları için ticaretin güvenliğini korumak üzere tedarik zincirindeki en uygun noktada müdahale edebilecekler. ICS2, AB'de ilk giriş ile nihai varış gümrük idareleri arasında eşya hareketini kolaylaştırıyor. ICS2, 27 ulusal arayüz yerine, tüm AB operasyonlarına yönelik olarak tüm AB Üye Devletlerinin gümrük idareleriyle iletişim kurmak için tek bir erişim noktası sunacak. ICS2, gümrük makamlarının ek bilgi ve çıkış öncesi risk taraması taleplerini tüccarlar için düzenli hale de getirerek işletmelerin idari yüklerini azaltıyor.

ICS2’ye ayrıntılı bakış

ICS2; Avrupa Komisyonu, üye devletlerin gümrük idareleri ve işletmeler arasında yakın iş birliği içinde hazırlandı. Sistem, mevcut ithalat denetim sisteminin kademeli olarak yerini alacak olan üç aşamada uygulanıyor.

Aşama 1’in yürürlüğe girdiği 15 Mart 2021’den itibaren, hava yoluyla AB’ye veya AB üzerinden gelen, posta ve ekspres gönderiler, AB’ye gitmek üzere uçağa yüklenmeden önce Giriş Özet Beyanının [yükleme öncesi ön kargo bilgileri (PLACI olarak da bilinir) şeklinde adlandırılır] bir alt kümesine tabi kılındı.

ICS2 Aşama 2’nin yürürlüğe girdiği 1 Mart 2023’ten itibaren, tüm genel hava yolu gönderileri için de PLACI bilgilerinin sunulması ve gönderilerin varışından önce Giriş Özet Beyanı (ENS) verilerinin eksiksiz beyan edilmesi zorunlu oldu.

Aşama 3, 3’üncü faz olup 3 Haziran 2024’ten itibaren deniz ve iç sular, demir ve kara yollarıyla taşıma şekillerini kapsayacak. Etkilenen tüccarların süre açısından sınırlı bir dağıtım döneminde ICS2’ye operasyonel anlamda hazır olmaları gerekecek. Aşama 2’de olduğu gibi, verileri sunan ve eşyanın AB gümrük bölgesine getirilmesine ilişkin sorumluluğu üstlenen tarafın gerekli tüm verilere sahip olması durumunda, gerekli bilgiler tek ve eksiksiz bir ENS sunularak sağlanacak. Alternatif olarak, tedarik zincirindeki farklı aktörler tarafından birden fazla kısmi ENS sunulması yoluyla bilgiler birden fazla kez sunulabilir. Bilgilerin birden fazla kez sunulduğu durumlarda, bilgileri sunan her bir taraf, bilgileri zamanında, doğru ve eksiksiz şekilde sunduğundan emin olmaktan sorumludur.