Ankara düzenlenen 9. Uluslararası 2024 Hasadına Doğru Türkiye ve Dünyada Tahıl Konferansı’nda konuşan Türkiye Ürün İhtisas Borsası (TÜRİB) Genel Müdürü Ali Kırali, lisanslı depoculuk ve tarım emtia ticaretinde Elektronik Ürün Senedi (ELÜS) Piyasası’nda gelinen aşama hakkında değerlendirmelerde bulundu.
Verimli geçen 2023 yılı hasadı ve devreden stoklarla 2024 yılı hasadının karşılanacağını belirten Kırali, lisanslı depoculukta ciddi kapasite artışı ihtiyacını olduğunu belirtti. Lisanslı depo saklama kapasitesi 2019'dan 2024'e 4 milyon tondan 10,3 milyon tona çıkmasına rağmen, 2023 hasadında yetersiz kaldığını, aynı durumun 2024 hasatı için de geçerli olacağını ifade etti.
Kırali, konuşmasında özel sektörün yatırımlarını hızlandırmasıyla 2024 yılsonunda 12 milyon ton ve orta vadede 20-25 milyon tonluk bir saklama kapasitesine ulaşma hedefiyle ilerlendiğini belirtti. 2024 yılı Mayıs ayı itibariyle 193 lisanslı deponun 41 milyon tonluk Türkiye hububat rekoltesinin yüzde 25’ine; 45 il, 137 ilçe, 267 farklı lokasyonda hizmet verdiğini belirten Kırali, bu yaygın hizmet ağının gıda arz güvenliğinin sağlanmasına ve sağlıklı koşullarda saklanan ürünlerle gıda israfının önlenmesine önemli katkılar sağladığını vurguladı.
Lisanslı depo kapasite artışının, çiftçimizin lisanlı depoculuğu kullanması ve ELÜS üzerinden ürünlerini şeffaf bir şekilde pazarlaması için her zamankinden daha önem hale geldiğini vurgulayan Kırali, ELÜS ile dijitalleşen ürünlerin şeffaf bir piyasada denetim ve gözetim altında işlem görmesi ve çiftçinin ELÜSleri teminata vererek finansmana erişiminin kolaylaşması tarım sektörüne ve gıda arz güvenliğine önemli katkı sağladığını vurguladı.
26 Temmuz 2024’de 5. yaşını kutlayacak ELÜS Piyasası’nda 2021 yılında yüzde 90’ları bulan özel sektörün işlem hacmindeki payının 2023 yılında yüzde 32’lere gerilediğini belirten Kırali, dengeli bir piyasanın etkin fiyat oluşumu için çok önemli olduğunu vurguladı. 2024 yılı ilk 4 ayında yaklaşık yüzde 50-50 dengenin gözlemlendiğini belirten Kırali, TÜRİB’in kuruluşundan bu yana piyasada toplam 41 milyon ton ürünün el değiştirdiğini ve 195 milyarlık işlem hacmi kaydedildiğini belirtti. Bu rakamın, TÜRİB’den önceki 5 yıllık işlem hacmi ile karşılaştırıldığında yaklaşık 25 kat artış anlamına geldiğini belirtti.
TÜRİB’in 30 binden 220 bine çıkardığı ELÜS yatırımcı sayısının 2024 yılında aracılı sistemi devreye alınması ve ürün piyasası aracı kurumlarının sahada faaliyetlerine başlamasıyla önümüzdeki yıllarda önemli ölçüde artmasını beklediklerini vurgulayan Kırali, vadeli işlem piyasası için de çalışmalara yılın ikinci yarısında hız verileceğini belirtti.
Hibya Haber Ajansı
